विकास में असमानता

पर्वतीयक्षेत्रोंमेंपलायन,पिछड़ेपन,रोजगारवआजीविकाकीसमस्याकासमाधानजरूरीहै,अन्यथासामाजिकविकासमेंअसमानताबनीरहेगी।------------गैरसैंणमेंविधानसभासत्रतोमहजदोदिनबादहीस्थगितहोगया।सत्रकेदौरानभाजपासरकारबहुप्रतीक्षिततबादलाविधेयकपारितकरानेमेंसफलरही।विधानसभाचुनावकेदौरानभाजपानेअपनेघोषणापत्रमेंलोकायुक्तकेसाथहीतबादलाकानूनसत्तामेंआनेकेसौदिनबादहीबनानेकावायदाकियाथा।राज्यकेदुर्गमक्षेत्रोंमेंसरकारीकार्मिकोंकीतैनातीऐसीहीगंभीरसमस्याहै।मानाजारहाहैकितबादलाएक्टअस्तित्वमेंआनेकेसाथहीइससमस्याकासमाधानमुमकिनहोगा।राज्यआंदोलनकेदौरानजनआस्थाकाकेंद्ररहेगैरसैंणमेंआयोजितविधानसभासत्रमेंउक्तविधेयककोपारितकरासरकारनेअपनेसियासीएजेंडेकोपूराकरनेकीदिशामेंकदमबढ़ाएहैं।हालांकि,अबभीभाजपासरकारकेसामनेलोकायुक्तविधेयककोकानूनकीशक्लदेनेकीचुनौतीमुंहबाएखड़ीहै।इससबकेबावजूदगैरसैंणमेंविधानसभासत्रकेजिनअहममसलोंकासमाधानढूंढाजानाचाहिएथा,वहहोनाअभीबाकीहै।पर्वतीयभू-भागविकासमेंअसमानताकीगहरीखाईपाटेजानेकाइंतजारकररहाहै।राज्यबननेकेबादभीजनताकीयहहसरतअधूरीहीहै।दुर्गमऔरदूरदराजकेइसक्षेत्रकेविकासकाजोठोसखाकाखींचाजानाचाहिएथा,एकीकृतएजेंडेकेरूपमेंवहअबतकआकारहीनहींलेसकाहै।राज्यमेंअबतकतीननिर्वाचितसरकारेंअपनाकार्यकालपूराकरचुकीहैं,जबकिचौथीनिर्वाचितसरकारप्रचंडबहुमतकेसाथसत्तामेंहै।ढांचागतविकासकीबेहदधीमीरफ्तार,बुनियादीसुविधाओंकीकमीऔररोजगारवआजीविकाकेसाधनोंकाअभावपर्वतीयक्षेत्रोंमेंपलायनकीगंभीरसमस्याकेरूपमेंसामनेहै।राज्यबनेहुए17सालगुजरनेकेबावजूदपर्वतीयक्षेत्रोंमेंबुनियादीसुविधाओंकीगुणवत्ताहाशिएपरहै।बड़ेपैमानेपरखोलेगएप्राथमिकऔरउच्चप्राथमिकस्कूलबंदीकेकगारपरहैं।स्वास्थ्यसेवाओंकीबदतरस्थितिराज्यकेलिएलाइलाजबीमारीबनचुकीहै।उत्तराखंडराज्यराज्यआंदोलनकेदौरानजनभावनाओंकेकेंद्ररहेगैरसैंणमेंविधानसभासत्रकेबहानेपर्वतीयक्षेत्रोंकीमौजूदासमस्याओंकेसमाधान,ढांचागतविकासकोगतिदेकरसामाजिकअसमानतादूरकरनेकीठोसकार्ययोजनातैयारहोनीचाहिए,लेकिनउसपरसियासीनफा-नुकसानकादलीयएजेंडाभारीपड़रहाहै।

[स्थानीयसंपादकीय:उत्तराखंड ]